Donuk Omuz: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Donuk omuz tıbbı olarak “adhesive kapsülit” olarak da bilinen bir omuz rahatsızlığıdır. Donuk omuz sendromunda eklem hareketleri kısıtlanır ve sertleşir. İlerleyen durumlarda donuk omuz sendromu,  omuzda şiddetli ağrı ile kendisini göstermeye devam eder. 

Donuk Omuz Nedir?

Omuz ekleminin kapsülü, omuz kemiklerini birbirine tutan bağlara sahiptir. Omuz kapsülü itihaplandığında omuz kemikleri eklemlerde serbestçe hareket edememeye başlar. Bu duruma donuk omuz sendromu ya da tıp literatürlerinde “adhesive kapsülit” denilmektedir. Donuk omuz genellikle zamanla gelişen bir rahatsızlıktır, ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı ile karakterize edilebilmektedir. 

Donuk Omuz Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Günlük yaşam aktivitelerini olumsuz yönde etkileyen donuk omuz sendromunun nedeni tam olarak bilinememektedir. Ancak bazı faktörlerin donuk omuz gelişimine katkıda bulduğu düşünülmektedir. Bu faktörler arasında aşağıdaki etmenleri sıralayabiliriz;

• Kolluklama 

Omuz eklemi bir süre boyunca kullanılmadığında, eklem kapsülü daralabilir ve sertleşebilir. Bu durumun donuk omuz sendromu gelişimine katkıda bulunduğu gözlemlenmektedir. 

• Omuz Yaralanmaları

Omuzda meydana gelen travmatik yaralanmalar, cerrahi müdehale veya başka bir nedenle oluşan doku hasarları, donuk omuz sendromunun ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. 

• Sistemik Hastalıklar

Şeker hastalığı, tiroid bozuklukları ve kalp hastalıkları gibi bazı sistemik hastalıklar, donuk omuz riskini artırabilmektedir. 

Donuk Omuz Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Donuk omuz genellikle ağrı  ve hareket kısıtlılığı ile karakterize edilse de üç aşamada ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. 

1. Aşama : Freezing (Donma) Aşaması 

Bu aşamada, omuzda hafif ağrı ve sertlik hissedilir. Omuz eklemi hareketleri zorlaşır ve ağrılı hale gelir. Bu aşama genellikle 2 ile 9 ay sürebilir. 

2. Aşama: Frozen (Donuk) Aşaması 

Donuk omuz sendromunda ikinci aşamada omuzda daha şiddetli ağrı ve sertlik hissedilir. Omuz eklemi tamamen sertleşir ve hareketler büyük ölçüde kısıtlanır. Bu aşama genellikle 4 ile 12 ay arasında bir sürede devam edebilir. 

3. Aşama: Thawing (Çözülme) Aşaması 

Üçüncü aşamada, omuzda ağrı azalmaya başlar ve hareket aralığı yavaş yavaş geri döner. Bu aşama genellikle 6 ay ile 2 yıl sürebilir. 

Donuk Omuz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Donuk omuz sendromu tedavisinde fizik terapi önemli bir rol oynar. Fizyoterapistler bireysel ihtiyaçları dikkate olarak özelleştirilmiş tedavi programı oluşturarak tedavi sürecini yönetirler. Tedavi sürecinde düzenli olarak terapi seanslarına devam etmek ve terapistin yönergelerine uymak, donuk omuz sendromu etkilerini en aza indirmeye yardımcı olur. 

Donuk Omuz Tedavisinde Fizik Terapi Uygulamaları;

• Ağrıyı azaltır
• Hareketliliği artırır 
• Günlük yaşam aktivitelerini geri kazandırmayı sağlar. 

Donuk omuz sendromu tedavisinde uygulanabilecek farklı fizik tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Başlıca fizik tedavi yöntemlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;

Manuel Terapi 

Donuk omuz sendromu tedavisinde, omuzdaki sertlik ve hareket kısıtlılığını azaltmaya yardım etmek için fizyoterapistler tarafından omuz bölgesindeki dokuları ve eklem hareketliliğini etkileyen manipülasyon ve manuel terapi teknikleri kullanılır. Yumuşak doku mobilizasyonu, eklem mobilizasyonu ve germe teknikleri gibi yöntemler ile omuzdaki gerginliğin ve sertliğin giderilmesine yardımcı olunur. 

Fizik Tedavi Egzersiz Programları 

Donuk omuz sendromu tedavisinde fizyoterapistler bireyselleştirilmiş bir egzersiz programı oluşturarak omuz kaslarını güçlendirmeyi, hareket aralığını artırmayı ve stabiliteyi sağlamayı hedeflemektedir. Fizik tedavi egzersizleri genellikle fizyoterapist eşliğinde ya da bazı durumlarda tek başına yapılabilecek şekilde uygulanmaktadır. 

Mobilizasyon ve Germe Egzersizleri 

Omuz bölgesindeki gerginlikleri azaltmak için mobilizasyon ve germe egzersizlerine başvurulabilmektedir. Bu egzersizler kasların esnekliğini artırarak, hareket aralığını genişletirler. Uzman fizyoterapistler tarafından yönlendirilen ve kişilerin konfor düzeyine uygun olarak yapılan bu egzersizler, omuzdaki sertliği azaltmaya yardım eder. 

Hidroterapi

Donuk omuz sendromu tedavisinde başvurulan hidroterapi yöntemi suyun kullandığı bir tedavi yöntemidir. Su, eklem ve kasların üzerindeki yükü azaltarak hareketliliği kolaylaştırır. Hidroterapi havuzu veya sıcak su banyoları gibi yöntemler donuk omuz tedavisinde kullanılabilmektedir. 

Donuk Omuz Sendromu Kendiliğinden İyileşir Mi?

Donuk omuz sendromu genellikle kendi kendine iyileşmeyen bir durumdur. Tedavi edilmediği taktirde semptomlar genellikle zamanla kötüleşir ve hareket kısıtlılığı artar. 

Donuk omuz sendromu üç aşamada ilerler ve her aşama belirli bir süre boyunca devam eder. Donuk omuzun tamamen iyileşmesi aylar hatta yıllar sürebilir. Bu süreç içerisinde fizik tedavi yöntemleri ile semptomları hafifletmeye, hareketliliği artırmaya ve kişilerin günlük yaşam aktivitelerini geri kazanmasına yardımcı olunur. 

Tedavi edilemeyen donuk omuz sendromlarında, hareket kısıtlılığı daha uzun sürebilir ve tam hareket aralığını geri dönme olasılığı azalır. Bu nedenle, donuk omuz sendromu tanısı konulduğunda uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir. 

Erken tanı ve uygun tedavi ile semptomları hafifletmek, hareketliliği artırmak ve fonksiyonu geri kazanmak mümkündür. Bu nedenle donuk omuz sendromu belirtisi gösteren kişilerin uzman bir fizyoterapistten yardım alması büyük önem taşır.